ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

Βασικό γνώρισμα της υγιούς διακυβέρνησης είναι ο διαχωρισμός των εξουσιών: Εκτελεστικής (Κυβέρνηση), Νομοθετικής (Βουλή) και Δικαστικής. Στην Ελλάδα δεν συμβαίνει αυτό διότι η εκάστοτε Κυβέρνηση ελέγχει τη Bουλή και πρακτικά νομοθετεί κατά βούληση (με την εκάστοτε αντιπολίτευση να έχει ουσιαστικά διακοσμητικό ρόλο), ενώ διορίζει την ηγεσία της Δικαιοσύνης επιλέγοντας συνήθως πρόσωπα φιλικά προς αυτή που ανήκουν στο δικό της κομματικό χώρο. Αυτό καθιστά τη Δημοκρατία στη χώρα μας έναν μεγάλο ασθενή, με δυσάρεστες συνέπειες που περιλαμβάνουν και την παρούσα οικονομικο-κοινωνική κρίση και παρακμή.

«Η εξουσία διαφθείρει, και η απόλυτη εξουσία διαφθείρει απόλυτα». Είναι παρατηρημένο φαινόμενο στην πολιτική από την αρχαία Ελλάδα, και οφείλεται στην ανθρώπινη φύση. Γι’ αυτό ένα ώριμο πλαίσιο διακυβέρνησης δεν συγκεντρώνει την εξουσία σε λίγους αλλά την καταμερίζει, εμπεριέχει μηχανισμούς ελέγχου της εξουσίας, και θεσμούς που εξασφαλίζουν ότι η εξουσία δεν θα γίνει αυταρχική.

Τι συμβαίνει στην Ελλάδα; Το κυβερνητικό κόμμα εξασφαλίζει μια κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Τα νομοσχέδια που προτείνει η κυβέρνηση κατά κανόνα υπερψηφίζονται από τη Βουλή, και όσοι Βουλευτές του κυβερνητικού κόμματος ή συνασπισμού δεν τα υπερψηφίσουν, αντιμετωπίζουν κυρώσεις και διαγραφές, που πιθανόν σημαίνει και το τέλος της πολιτικής τους σταδιοδρομίας. Μέλη της κυβέρνησης είναι και Βουλευτές, σε αντίθεση με την αρχή του διαχωρισμού νομοθετικής-εκτελεστικής εξουσίας (Βουλής-Κυβέρνησης). Οι Βουλευτές για να εκλεγούν πρέπει να ανήκουν σε κάποιο κόμμα. Ο ψηφοφόρος διαλέγει κόμμα, όχι αξιόλογα άτομα που μπορεί να ανήκουν σε διαφορετικά κόμματα ή να είναι εκτός κομμάτων, ενώ η επιλογή του περιορίζεται σε προεπιλεγμένους υποψηφίους, συχνότατα ανίκανους κομματικούς καριερίστες που ποτέ στη ζωή τους δεν εργάστηκαν. Το κυβερνητικό κόμμα είναι στα χέρια του αρχηγού και πρωθυπουργού, ο οποίος (με τον άμεσο κύκλο του) πολλές φορές έχει τον απόλυτο έλεγχο. Έτσι στην μεταπολιτευτική Ελλάδα, οι Έλληνες δεν επιλέγουν κυβέρνηση, αλλά μονάρχη κάθε x χρόνια, όπου x έχει καταντήσει τυχαία μεταβλητή όπως βολεύει την εκάστοτε κυβέρνηση. Σχεδόν κάθε νομοσχέδιο υπερψηφίζεται χωρίς ουσιαστικό διάλογο. Η αντιπολίτευση περιορίζεται σε διαμαρτυρίες για κάθε κίνηση της κυβέρνησης. Θεσμικός έλεγχος ανύπαρκτος.

Υπάρχει όμως καλύτερο σύστημα, αν αναγνωριστούν τα παρακάτω:
α. Ο διαχωρισμός νομοθετικής-εκτελεστικής εξουσίας (Βουλής-Κυβέρνησης), με ασυμβίβαστο ιδιότητας υπουργού-Βουλευτή.

β. Η εκτελεστική εξουσία (κυβέρνηση) δεν χρειάζεται την πλειοψηφία στη Βουλή, απλά μια αρχική ψήφο εμπιστοσύνης για να ξεκινήσει το έργο της.

γ. Υπάρχουν αξιόλογα πιθανώς υποψήφια άτομα εκτός κομμάτων τα οποία είναι αποκλεισμένα από την εκλογική διαδικασία.

Με βάση τα παραπάνω, προτείνονται οι παρακάτω αλλαγές (κάποιες από αυτές απαιτούν Συνταγματική τροποποίηση)

ΠΡΟΤΑΣΗ

1. Σταθερή ημερομηνία εκλογών κάθε 4 χρόνια (π.χ. δεύτερη Κυριακή του Νοεμβρίου). Ορκωμοσία πρωθυπουργού και νέων Βουλευτών στις 10 Ιανουαρίου. Προγραμματικές δηλώσεις της Κυβέρνησης εντός της επόμενης εβδομάδος.

2. Ο υποψήφιος πρωθυπουργός που συγκεντρώνει τις περισσότερες ψήφους, αναλαμβάνει το σχηματισμό κυβέρνησης. Τα μέλη της κυβέρνησης δεν μπορούν να έχουν το βουλευτικό αξίωμα. Αν προταθεί σε κάποιον βουλευτή να αναλάβει κυβερνητική θέση, τότε αυτός/ή παραιτείται από το βουλευτικό αξίωμα, και την έδρα του αναλαμβάνει ο επόμενος στη σειρά προτίμησης.

3. Μείωση του αριθμού των Βουλευτών σε 200. Κάλυψη λειτουργικών δαπανών με παραστατικά στοιχεία. Μείωση του προσωπικού στα γραφεία κάθε βουλευτή σε 2.

4. Περιορισμός των Υπουργείων σε 16. Μέγιστος αριθμός Υφυπουργών 2 ανά υπουργείο και κατάργηση αναπληρωτών Υπουργών. Κατ’ εξαίρεση ο Πρωθυπουργός μπορεί να ιδρύσει το πολύ έως 2 επί πλέον Υπουργεία, αλλά αυτό απαιτεί πλειοψηφία 3/5 της Βουλής.

5. Το εκλογικό σώμα εκλέγει απ’ ευθείας τον πρωθυπουργό και τους Βουλευτές, ανεξαρτήτως κομμάτων (δηλαδή κάθε ψηφοδέλτιο έχει τα ονόματα όλων των υποψηφίων Βουλευτών στην εκλογική περιφέρεια - με το κόμμα στο οποίο ανήκουν - και των υποψηφίων πρωθυπουργών). Εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας απευθείας από το λαό.

6. Δεν χρειάζεται αρχική ψήφος εμπιστοσύνης της Βουλής στην Κυβέρνηση, που δημιουργεί συμμαχίες με στόχο την καρέκλα της εξουσίας. Αναλογικό εκλογικό σύστημα (κατάργηση του μπόνους βουλευτών), το οποίο θα αντανακλάται και στη σύνθεση της Βουλής/ψήφιση νομοσχέδιων. Στα νομοσχέδια θα υπάρχουν και αντιπροτάσεις από τα μη κυβερνώντα κόμματα, οπότε θα κερδίζει η πρόταση που απλά θα πλειοψηφεί. Τέλος το 150+ για να κάνουν ότι θέλουν 1 ή 2 κόμματα. Ο πλουραλισμός κάνει καλό στη δημοκρατία.

7. Η μη ψήφιση Νομοσχεδίου που έχει καταθέσει η Κυβέρνηση δεν σημαίνει άρση της εμπιστοσύνης της Βουλής.

8. Αυξάνονται σημαντικά οι δυνατότητες της αντιπολίτευσης αλλά και Βουλευτών ή ομάδων Βουλευτών να καταρτίζουν Νομοσχέδια και να τα εισάγουν στη Βουλή προς ψήφιση.

9. Συνταγματική απαγόρευση εισαγωγής τροπολογιών εφόσον αυτές (α) δεν έχουν σχέση με τον υπό ψήφιση Νόμο (β) Δεν έχουν διανεμηθεί στους βουλευτές τουλάχιστον 72 ώρες προ της ψηφοφορίας στη Βουλή.

10. Θεσμοθετείται η δυνατότητα δημοψηφισμάτων που προκαλούνται από το λαό ήαπό το λαό συν αριθμό Βουλευτών, με ελάχιστο αριθμό υπογραφών σε κάθε μια από τις 2 περιπτώσεις (π.χ. και εντελώς ενδεικτικά: 50.000-100.000 υπογραφές πολιτών, ή συνδυασμό υπογραφών πολιτών και Βουλευτών). Με τα δημοψηφίσματα μπορεί να καταργούνται ψηφισμένοι Νόμοι, να ψηφίζονται νέοι Νόμοι, ή και να γίνονται  πρόωρες  εκλογές. Για να γίνονται εκλογές πρέπει να είναι απαίτηση του 60% του εκλογικού σώματος.

11. Δημοκρατική οργάνωση των κομμάτων έτσι ώστε οι βουλευτές να είναι ελεύθεροι να ψηφίζουν κατά συνείδηση.

12. Απώτερος στόχος είναι η κατάργηση της Βουλευτικής ασυλίας. Μέχρι τότε, άρση της ασυλίας βουλευτή για τυχόν αδικήματα που δεν σχετίζονται με την άσκηση των καθηκόντων του αποφασίζεται από ανώτατο πειθαρχικό συμβούλιο απαρτιζόμενο από τους Προέδρους των 3 ανωτάτων Δικαστηρίων και 2 καθηγητών ΑΕΙ.

13. Πλήρης αποσύνδεση της Δικαστικής εξουσίας από την Εκτελεστική εξουσία (και κατ’επέκταση από τα κόμματα), το οποίο ισχύει και για τον τρόπο εκλογής των Προέδρων των ανωτάτωνδικαστηρίων.

14. Να λειτουργήσει πλέον και στην χώρα μας το Συνταγματικό Δικαστήριο το οποίο να αποτελείται μεταξύ άλλων από τους Προέδρους των Ανωτάτων Δικαστηρίων.

Προφανώς υπάρχουν και άλλα που πρέπει να γίνουν (π.χ. απονομή δικαιοσύνης, λογοδοσία των διοικούντων), τα οποία αναλύονται στις αντίστοιχες ενότητες. Οι προτεινόμενες αλλαγές επιτυγχάνουν σε μεγάλο βαθμό,χωρίς να αλλάζουν το πολιτικό μας σύστημα, το διαχωρισμό των εξουσιών, τη μείωση των ευκαιριών χρηματισμού Υπουργών και Βουλευτών και ταυτόχρονα δίνουν τη δυνατότητα σε υποψήφιους Βουλευτές εκτός κομμάτων να κατεβούν στις εκλογές (αν π.χ. έχουν συγκεντρώσει έναν ικανό αριθμό υπογραφών) και στους πολίτες να επιλέγουν άτομα και όχι κόμματα ενώ παράλληλα σταθεροποιούν τη διαδικασία αλλαγής κυβέρνησης. Οι αλλαγές αυτές μπορεί να μη λύνουν άμεσα προβλήματα όπως π.χ. η ανεργία και το μεταναστευτικό, αλλά θέτουν τα θεμέλια για μια πιο υγιή διακυβέρνηση, κατανέμοντας την εξουσία έτσι ώστε να αποφεύγονται φαινόμενα αυταρχισμού, αποτρέποντας την ψήφιση νόμων με τους οποίους διαφωνεί η πλειοψηφία των Ελλήνων, θεσμοθετώντας τη δυνατότητα έκφρασης των πολιτών, και περιορίζοντας τη διαφθορά.